ZO DENKT HET BUITENLAND OVER NEDERLANDSE TOERISTEN (AD)
Nederlanders in het buitenland hebben hun oordeel altijd snel klaar over anderen: Fransen? Arrogant. Italianen? Lijken altijd ruzie te maken. Hoe komen we zelf over op vakantie? ,,Jullie vloeken meer, daar schrikken wij van.”
Geschreven voor het AD. Afbeelding van Pxhere.
De Italianen over ons: ‘Barbaren’
,,De meeste Italianen idealiseren Nederland als een liberaal land, waar alles goed is georganiseerd en iedereen werk heeft”, zegt Arthur Weststeijn, docent Italiaanse geschiedenis en auteur van Nederlanders in Rome. ,,Als Italianen zien hoe Nederlanders zich in Italië gedragen, verbazen ze zich. Wij zijn veel brutaler dan ze gewend zijn, bijna barbaars in hun ogen. We zijn minder goed gekleed en rechtdoorzee in onze communicatie.’’ Nederlanders stellen hun vragen direct, terwijl Italianen er liever omheen draaien. ,,Italianen willen zaken openlaten tot zich een diplomatieke oplossing aandient. Dat zie je bijvoorbeeld in restaurants, wanneer je reserveert en er geen tafel beschikbaar blijkt te zijn. De meeste Nederlanders reageren dan boos. Maar praat je met de eigenaar, dan kan er altijd iets worden geregeld. Ik zou zeggen: ga mee in die improvisatie. Laat je leiden door de verrassingen die je tegenkomt en geef je over aan de onvoorspelbaarheid van het Italiaanse leven.”
De Fransen over ons: ‘Losse opvoeding’
,,De Fransen zijn zeer formeel. In Frankrijk kun je niet zomaar vriendschappelijk omgaan met iemand die je niet of net kent”, zegt Wilfred de Bruijn, televisiemaker en schrijver van het boek Op zoek naar mijn Frankrijk. ,,Wij Nederlanders tutoyeren bijna iedereen, we kiezen voor een informele setting. Zolang je dat met een lach doet, vinden Fransen het leuk. Ze moeten er wel even aan wennen. Wij vinden Franse obers vaak onaardig, maar vergeten dat horeca in Frankrijk een vak met strikte regels is. Het is een serieuze belediging als je met een heel gezin stoelen versleept voordat het personeel heeft gezegd waar je kunt zitten.’’ Hoe wij met kinderen omgaan, trekt ook veel aandacht van de Fransen. ,,De Franse opvoeding dresseert en controleert. Fransen bekijken met bewondering hoe wij kinderen losjes benaderen, met vertrouwen en geduld. De keerzijde ervan is dat Nederlandse kinderen zich niet weten te gedragen in publieke ruimtes. Franse kinderen zie je daar echt niet zomaar rondrennen.’’
De Amerikanen over ons: ‘Dat vloeken schrikt af’
Amerika-expert Victor Vlam, die opgroeide in de Verenigde Staten: ,,Amerikanen doen in de regel een positieve eerste indruk op van Nederlanders. Wij gaan goed gekleed, zijn mooi verzorgd en hebben minder overgewicht dan veel van hun landgenoten. Onze reputatie is dat we ijverig, ingetogen en nuchter zijn. Dat maakt ons blijkbaar direct en eerlijk in onze kritiek. Als er iets mis is, zeggen wij dat in harde bewoordingen. Amerikanen draaien er liever omheen en pakken kritiek in met lof. Zij reageren uitbundiger. Alles wat zij doen kan niet gek genoeg. Een compliment van een Amerikaan zit vol superlatieven. Nederlanders zijn zuiniger, waardoor we soms koeltjes overkomen.’’ Nog zoiets: ,,Nederlanders vloeken meer. Daar schrikken Amerikanen van. In een restaurant of in de nabijheid van kinderen kun je dat echt niet maken. Een vriend van mij bekeek een menukaart en zei: ‘Fuck it, ik neem de burger’. De serveerster ging bijna tegen de vloer.”
De Belgen over ons: ‘Assertief ’
,,Nederlanders zijn luidruchtig en arrogant”, zegt de in Vlaanderen woonachtige schrijver en dichter Marc Reugebrink. ,,Dat is de voornaamste eerste indruk, al spreken Vlamingen niet van Nederlanders maar van Hollanders. Maar in Vlaanderen is niets wat het lijkt, zelfs de afkeer niet. Die luidruchtigheid en arrogantie worden ook begrepen als een vorm van assertiviteit waaraan het de Vlaming ontbreekt, en die hij eigenlijk bewondert. Het is een soort rechttoe rechtaan-mentaliteit die de indruk wekt dat de buren zaken benoemen zoals ze zijn. Onze verhouding is nogal complex, ook omdat de Hollander meent dat in het buitenland met bewondering en vreugde naar hem wordt gekeken. Zelfs naar het neanderthalergedrag van de Oranjesupporters. Vergeet het maar. Wat een geluk dat ze niet op het WK zijn, denken de Belgen.”
De Spanjaarden over ons: ‘Uit het land van Cruijff’
In het populaire Spanje zijn Nederlanders nooit ongewenste gasten geweest. Ze vallen minder op tussen de roeptoeters uit andere Europese landen. Op Mallorca is de bevolking bijvoorbeeld blij dat Nederlanders zich rustiger houden dan de Britten. De Catalaanse schrijver Sergi Pàmies beschrijft hoe hij het lagelandenvolk in de jaren 60 al op de camping zag: ,,Nederlanders waren voor ons modeltoeristen, geciviliseerde mensen.” Aan de Costa Brava en Costa Dorada, waar we in drommen naartoe trekken, kijken de Spanjaarden wél verbaasd toe hoe vakantievierders al vroeg in de avond met het hele gezin rondom een campingtafel zitten te eten. Zelf gaan ze pas tussen 21.00 en 23.00 uur aan tafel. De Pàmies: ,,Als je dochter thuiskomt en vertelt dat ze een Britse vriend heeft, denk je: ‘Oké, best aardig’. Maar zegt ze dat hij uit Nederland komt, dan is het ineens ‘prachtig’.” Geen wonder, nadat Johan Cruijff FC Barcelona vijf landstitels en de Europacup I en II bezorgde, kunnen we niet meer stuk.
De Turken over ons: ‘Te bloot in de bus’
,,Turken verdelen Nederlandse toeristen in twee groepen”, zegt Klaske Kassenberg, Turkije-expert en oprichter van online-magazine Impressie Turkije. ,,Eén groep is serieus en geïnteresseerd, de andere groep meent dat ze alles kan maken en wordt als luidruchtig en weinig fijngevoelig ervaren. Een goed voorbeeld zijn Nederlandse mannen die met ontbloot bovenlijf door de stad lopen, op het terras plaatsnemen en in de bus meerijden.” Nederlanders komen ook eerlijk over. En ze nemen geen blad voor de mond. Kassenberg: ,,In de ogen van de Turken komt dit soms respectloos over. Ze dingen ook harder af en gaan daar langer mee door. Als Nederlander wordt me regelmatig gevraagd of ik ben gevlucht omdat ons land onder de zeespiegel ligt. Dat vinden de Turken interessant.’’
De Grieken over ons: ‘Prettige mensen’
,,Met Nederlanders kun je makkelijk contact maken, ook als plaatselijke bevolking”, zeggen Jorgos en Wendy Nikolidakis, eigenaren van internetplatform en reisbureau De Griekse Gids. ,,Grieken en Nederlanders hebben een klik met elkaar. Nederlanders zijn erg open, zeker vergeleken met Oostenrijkers of Schotten. Dat is belangrijk, want met een open karakter bereik je bij de Grieken het meest. Toon je empathie en interesse, dan kun je gemakkelijk hulp krijgen of worden uitgenodigd. Het helpt ook mee dat er veel Nederlanders in dit land wonen. Toen ik op Kreta woonde, ben ik zelfs naar een Sinterklaasfeest geweest. Sommige Nederlandse jongeren kunnen wat overdreven feesten, maar ze hebben wel normen. Ze zuipen en zingen, maar gaan niet over de schreef zoals Engelsen vaak doen.’’
De Oostenrijkers over ons: ‘Een informeel volk’
Steven Engelsman, voormalig directeur van Weltmuseum Wien: ,,Ik werd onder meer voor het museum gevraagd, omdat ze iemand zochten met een lossere en minder formele aanpak. Daar staan wij Nederlanders om bekend. De Oostenrijkers zijn extreem hoffelijk en mierzoet in de omgang. Vergeleken met Nederlanders is hun omgang heel hoofs. Voor ons is het daarom lastiger te begrijpen hoe de zaken er echt voorstaan.’’ Bij je buren langsgaan is in Oostenrijk ook zeldzaam, weet Engelsman. ,,In Wenen nodig je iemand uit voor een kop koffie in het café, niet thuis. Een vriendin uit Den Haag verhuisde naar Wenen en verstuurde uitnodigingen voor een welkomstfeest. Iedereen zei beleefd toe, maar niemand kwam.’’
De Turken over ons: ‘Liever je shirt aanhouden’
Klaske Kassenberg, Turkije-expert en oprichter van online magazine Impressie Turkije: ,,Volgens de Turken zijn Nederlandse toeristen in twee groepen te verdelen. Eén groep is serieus en geïnteresseerd, de andere groep komt om optimaal vakantie te vieren. Die laatste meent dat ze alles kunnen maken en wordt als luidruchtig en weinig fijngevoelig ervaren. Een goed voorbeeld zijn Nederlandse mannen die met ontbloot bovenlijf door de stad lopen, op het terras plaatsnemen en in de bus meerijden. Nederlanders zijn eerlijk en nemen geen blad voor de mond. In de ogen van de Turken komt dit soms respectloos over. Nederlanders zijn ook zuinig en willen alles uit de kan halen. Menig winkeleigenaar kent de uitspraak: ‘Kijken, kijken, niet kopen.’ Zij gaan verder met afdingen dan andere toeristen. Als Nederlander krijg ik regelmatig de vraag of ik ben weggevlucht omdat ik bang ben voor een dreigende overstroming die heel Nederland wegspoelt. Dat het land onder de zeespiegel ligt, vinden de Turken interessant. De politieke situatie tussen Nederland en Turkije komt nooit negatief ten sprake.’’
Maar welke taal dan?
Nederlanders staan in veel landen bekend als een volk dat geen blad voor de mond neemt. Maar in welke taal doe je dat? Volgens Wilfred de Bruijn probeer je in Frankrijk beter eerst de lokale taal: ,,Fransen spreken wel Engels, maar durven het niet goed. Ze geloven niet dat hun accent sexy is. Probeer daarom eerst Frans. Spreek langzaam Engels als het niet lukt maar wees niet verbaasd als er een andere Fransman komt helpen.’’ Met Engels kun je dus bijna overal uit de voeten, maar spreek het niet tegen een Vlaming waarschuwt Marc Reugebrink: ,,Alleen al de suggestie dat Vlamingen ‘Belgisch’ in plaats van Nederlands spreken, is een bron van ergernis. Het zet kwaad bloed als je een Vlaming in het Engels antwoordt.’’